Vragen aan of over Caredate? Bel 085-065 3165
De laatste tijd kom ik artikelen tegen met koppen als ‘De vijf zegeningen van een burn-out’ en onlangs, van de bekende psychiater Bram Bakker: ‘Burn-out is een cadeau aan jezelf’. Natuurlijk trek je de aandacht met deze koppen. Zo staat Bakker in het theater met het programma Opgebrand. Welke theatermaker wil geen volle zalen? Ik zou mezelf toch liever niet zo’n cadeau geven. Want dat is het namelijk absoluut niet.
Een geschenk uit de hemel, ik gebruik natuurlijk deze truc ook om aandacht te trekken. Want wie wil er geen aandacht? Stel: je hebt een stevig auto ongeluk, je raakt gewond en je bent zo’n acht maanden uit de running. Dan ga je echt niet rondvertellen dat dit een cadeau aan jezelf was, omdat je vanaf nu veel beter gaat opletten in het verkeer of helemaal stopt met autorijden. Die acht maanden, dat is volgens Arbounie de gemiddelde periode dat je met een burn-out uit de running bent. En in veel gevallen komen mensen die dit hebben meegemaakt niet meer op hun oude niveau terug. Een nogal kostbaar cadeau dat je niemand gunt. Vooral jezelf niet.
Het positieve van verhalen als die van ervaringsdeskundige Bram Bakker is dat je er het nodige van kan leren. Ik zie dat ook terug in een aantal gevallen die ik van dichtbij heb meegemaakt. Je kan het ontstaan van een burn-out goed vergelijken met het langzaam oprekken van een stevig elastiek. Dat oprekken gaat heel lang goed, maar op een gegeven moment knapt dat elastiek, hoe sterk het ook lijkt, toch echt een keer. Anders gezegd: je verlegt steeds weer opnieuw je grenzen tot het moment dat het gewoon teveel wordt. De belangrijkste les: wees eerlijk tegen jezelf. Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Want dat steeds oprekken, dat is al een gewoonte op zich. Dat zit in je.
Als ik aan iemand vraag hoe het gaat dan is het antwoord meestal ‘druk, druk, druk’. De perfecte dooddoener. Waar we druk mee zijn? Dat is dan meestal het werk. O ja, herkenbaar. De meeste mensen zijn echter ook privé druk en hebben overvolle agenda’s, vol met de leukste en meest interessante bezigheden. Als het even kan, ook gepost op de sociale media. Over de minder leuke dingen stoppen we liever weg. De bekende Belgische psychiater Dirk de Wachter voert al tijden campagne voor de ‘Kunst van het ongelukkig zijn’. Hij stelt: “Altijd alles leuk vinden, dat lijkt mij een vergissing”. En zo is het. Geef ruimte aan je verdriet, zo stelt hij. Dat voorkomt veel stress.
Terug naar eerlijk zijn tegen jezelf. Inderdaad, werkdruk, werkstress, onrust op de werkplek, het zijn vaak dé redenen die worden aangevoerd als aanleiding voor een burn-out. Je werk de schuld geven is natuurlijk wel makkelijk, want dan kan je de oorzaak van je stress buiten jezelf leggen. In mijn omgeving heb ik meegemaakt dat mensen met een burn-out vaak ambitierijk en absolute perfectionistisch zijn. Dat veroorzaakt dus ook in je privé leven veel stress. Je Alles moet nu eenmaal perfect geregeld zijn, onder controle. Je kan je afvragen: waarom en voor wie eigenlijk?
Denk nog even terug aan dat elastiek. Je voelt de spanning bij jezelf oplopen. Tijd voor actie. Ga zelf aan de slag. Veel dingen kan je zelf, zoals ’s avonds je telefoon uitzetten, en vooral eens nadenken over wat je echt belangrijk vindt. En ga in gesprek met naasten, je partner, je beste vriend(in), iemand die jou goed kent en je kan vertrouwen. Geef aan dat je even niet zo lekker in je vel zit. Vertel waar je tegenaan loopt en luister naar je omgeving. Mogelijk kan dat ook met een vertrouwenspersoon op je werk. Ga niet meteen naar een coach of een psycholoog, want dan krijg je er nog een traject bij. Het is vaak nergens voor nodig en je hebt al genoeg aan je hoofd.
Bram Bakker stelt in zijn verhalen dat werkstress onzin is: “Mensen branden niet af vanwege hun werk, maar omdat ze het te druk hebben. We moeten van alles, maar zijn vergeten waar we diep in ons hart gelukkig van worden. Dat is het probleem.” Tot slot: als je baas echt zo vreselijk is, blijf er dan geen 20 jaar zitten en ga dan wat anders doen. Laat je niet gijzelen door je hypotheek of dat soort ideeën. Inderdaad. Goed dat Bakker deze ervaringen als cadeau deelt. Helemaal eens. Toch wel een aanrader, dat theaterprogramma Opgebrand.
