Angsten
Ieder mens is wel eens bang of angstig. Logisch: als er gevaar dreigt brengen onze hersenen ons automatisch in een
staat van paraatheid, zodat we direct kunnen reageren. Het wordt anders als angsten je leven gaan beheersen. Een
angststoornis belemmert je in je dagelijks leven, bijvoorbeeld door permanente stress, dwangmatig gedrag en
paniekaanvallen. Het is ook bepalend voor je omgeving: je partner, vrienden, collega’s, ze gaan overmatig
rekening met je houden, wat soms ook kan leiden tot een sociaal isolement.
Effectieve behandeling van angststoornissen
Alvast één geruststelling: angststoornissen komen veel voor. Wat dus ook betekent dat er veel kennis en ervaring
is om met een effectieve behandeling angststoornissen weg te nemen of in ieder geval beheersbaar te maken.
Je psycholoog heeft ervaring met de diverse vormen van angststoornissen en helpt je om weer ‘in control’ te zijn.
Wat de psycholoog met jou wil bereiken
Een bekende uitspraak is “angsten zijn aangeleerd, dus ze kunnen ook weer worden afgeleerd”. Of dat klopt, laten we
maar even in het midden. Als je een angst onder controle hebt en je dagelijks leven weer in balans is, dan is het doel
van je sessies met de psycholoog bereikt.
Herkennen van angststoornissen
Angststoornissen zijn er in diverse vormen. Mogelijk herken je bij jezelf een van de volgende angststoornissen:
- Sociale angststoornis: angst in sociale situaties, voortdurend bang zijn om iets te zeggen of iets
te doen wat anderen stom vinden. Het gevolg is dat je sociale situaties uit de weg gaat, wat kan leiden
tot een sociaal isolement.
- Specifieke fobie: zo bang zijn voor iets dat je de confrontatie niet aandurft. Bijvoorbeeld voor bepaalde
dieren (spinnen!), bloed en verwondingen, bepaalde situaties (in een vliegtuig stappen), omgeving (pleinvrees)
of voorwerpen.
- Voortdurend piekeren en zorgen maken. Je hersenen en lichaam verkeren daardoor in een permanente toestand
van stress. Dat leidt tot lichamelijke klachten en het niet meer in staat zijn om na te denken of iets te
doen.
- Paniekstoornis: een hevige angst om in paniek te raken. Een paniekaanval leidt tot extreme angstgevoelens,
hartkloppingen en benauwdheid. De angst om een paniekaanval te krijgen kan op zich al een paniekaanval
veroorzaken. Deze angst kan bijvoorbeeld veroorzaken dat je niet meer het huis uit durft.
- Dwangmatige handelingen: activiteiten die je steeds van jezelf moet verrichten. Bijvoorbeeld: veelvuldig
handen wassen, steeds dingen tellen of op een bepaalde manier ordenen. Dwangmatig gedrag kost veel tijd,
waardoor je dagelijks functioneren ernstig in de knel komt.
- Specifieke fobie: zo bang zijn voor iets dat je de confrontatie niet aandurft. Bijvoorbeeld voor bepaalde
dieren (spinnen!), bloed en verwondingen, bepaalde situaties (in een vliegtuig stappen), omgeving (pleinvrees)
of voorwerpen.
Effectieve behandeling angststoornissen
Voor de diverse vormen van angsten bestaan effectieve behandelmethoden. De belangrijkste zijn, om je daar een indruk van te geven:
- De confrontatie (in vaktermen: exposure in vivo). Er wordt in overleg met je een plan opgesteld om
daadwerkelijk te worden blootgesteld aan de situatie die angst of fobie bij je oproept. Dat gebeurt in
kleine stappen, in combinatie met geruststellende informatie en op lichamelijke ontspanning gerichte
interventies. Zo leer je om opkomende angstgevoelens te beheersen.
- Cognitieve gedragstherapie. Hierbij wordt aandacht besteed aan de neiging om de kans op gevaar en de
ernst van mogelijke ‘rampen' te overschatten, terwijl je de eigen mogelijkheden om daarmee om te gaan
onderschat. Dit gebeurt onder andere aan de hand van gedragsexperimenten en het herkennen en bijstellen
van je eigen gedachten en gedrag.
- Relaxatietherapie. Waarbij je leert stapsgewijs te ontspannen en dit uiteindelijk toe te passen in
angstopwekkende situaties.
- Sociale vaardigheidstraining. Waarin de aandacht wordt gericht op tekorten in je sociale vaardigheden.
Dit leidt tot het versterken van je zelfvertrouwen.
